Synthwave: nostalgie naar periode die nooit bestond
Het muziekgenre dat teruggrijpt naar de jaren ’80 brak in 2011 door dankzij Kavinsky’s iconische soundtrack van Drive. Haar invloed blijft vandaag nog steeds sterk gelden. Denk maar aan The Weeknd’s nieuwe album After Hours, dat doorspekt is van de retro synths en drums. Maar waar komt die fascinatie door de jaren ’80 bij jonge producers vandaan?
Synthwave is een genre met vele namen. Outrun, Retrowave, Futuresynth en Neo 80’s zijn enkele andere termen die worden geopperd door de gefragmenteerde community. Eigenlijk zijn het allemaal synoniemen voor een elektronische muziekstijl die een nostalgische throwback-zonder-einde maakt naar de muziek en tijdsgeest van de jaren ’80. Ook de soundtracks van films en videogames uit die periode en de vroege jaren ’90 zijn een geliefd studieobject.
Als je een van de vele noemers van het genre zoekt op Youtube vind je meestal filmpjes voorzien met futurische wallpapers waar een knalrode Ferrari Testarossa scheurt naar een neon-overgoten zonsondergang. Het is een cliché waar synthwave fanaten liberaal (en met een vleugje ironie) naar verwijzen met het buzzword aesthetics. Toch is dit beeld een belangrijke hint naar de oorsprong van het genre.
‘Deze golf van producers zijn eigenlijk beïnvloed door bepaalde sleutelmomenten in de popcultuur waar ze mee opgroeiden,’ legt Stefaan Van Parys, een jonge West-Vlaamse synthwave producer, uit. Net als de meeste van zijn collega’s is hij zelf geboren aan het einde van de jaren ’80. Enkele tekende momenten voor het genre zijn het riante gebruik van Crockett’s Theme van de Tsjechisch-Amerikaanse component Jan Hammer in de televisieserie Miami Vice (1985) en Giorgio Moroder’s legendarische soundtrack van Scarface (1983). Maar ook nieuwe media had een grote impact. ‘De soundtrack en visuals van de video game Grand Theft Auto Vice City uit 2002 hebben een hele generatie jongeren permanent naar de 80’s gebracht,’ zegt Van Parys.
Het nabootsen van de synthesizers en drummachines van die periode werd een obsessie dat het genre vormgaf. ‘Velen van die instrumenten werden sinds 2000 digitaal beschikbaar gemaakt, dit versterkte het gevoel van nostalgie en creëerde een experimentele speeltuin voor die generatie producers,’ zegt Van Parys. Sommige producers gebruiken zelfs een oude bandrecorder of videorecorder om hun muziek door te jagen. Hierdoor krijgen ze dezelfde compressie en wrevel die lekker retro en nostalgisch aanvoelen. ‘Het is eigenlijk ook een reactie tegen de té cleane muziek die we jarenlang voorgeschoteld kregen vanuit de grote muziekstudio’s,’ bedenkt Van Parys.
Synthwave mag dan wel een invloedrijk genre zijn dat heel wat mensen betrekt, toch heeft het geen eigen ‘scene’ in België. ‘Het tempo van synthwave ligt een stuk lager dan de meeste elektronische genres en is dus minder geschikt om op te dansen,’ zegt Van Parys. Het genre blijft grotendeels een digitale ervaring. Toch maken artiesten in de Lage Landen furore met hun tracks die sterk aanleunen bij synthwave. Ssaliva en Transistorcake van eigen bodem en Palmbomen en Betonkust uit Nederland zijn enkele grote spelers die het genre live brengen.
Het is niet al lang niet meer duidelijk waar synthwave precies begint en eindigt. Blijft het muziek voor video game nerds en synth-geeks met nostalgie naar een periode die ze nooit hebben meegemaakt of is het ondertussen volledig mainstream? Het genre blijft wel razendsnel ontwikkelen. Een andere Belgische synthwave producer Guy Tallo deelde vandaag een preview van zijn aankomende plaat Contour. Synthwave in België anno 2020 ademt wel degelijk.
Origineel gepubliceerd in Fuzz Magazine, april 2020.
Tekst door Jeremy Van der Haegen.
